De nazaten van Confucius
Lentecyclus
Jaargang 2021
Frans Boenders
“Aan de persoon die alle antwoorden weet, zijn niet alle vragen gesteld."
Aldus Confucius. Wil je meer vragen horen over China, Japan en de landen van de rijzende zon, kom dan naar de Lentecyclus. En je zult nog meer vragen stellen dan voordien. Het is veel wijzer en menselijker vraagtekens te zaaien dan uitroeptekens te planten. Het oudst gevonden geraamte van de homo sapiens was immers begraven in de vorm van een vraagteken. - Mark Eyskens
China, Korea en Japan zijn landen die als eerste door de glorieuze beschaving van het Rijk van het Midden diepgaand werden getekend. In de religieus-ideologische ondergrond vallen de beroemde 'drie leringen' te onderscheiden: taoïsme, confucianisme en boeddhisme. Van deze drie valt de stempel van het confucianisme vandaag de dag het moeilijkst precies aan te wijzen.
Hedendaagse Chinezen, Japanners en Koreanen malen daar niet om, ze ondergaan Kongzi's humanisme als een van hun vanzelfsprekende tradities; ook de machtige heren Xi, Kim, Moon en Abe hebben wel wat dringenders aan het hoofd.
Met 'De nazaten van Confucius' wil het Academisch Cultureel Forum in drie namiddagen nagaan hoe de 'Weg van de menselijke verhoudingen' – zoals de ethiek van Meester Kong ook wordt omschreven – de hedendaagse politiek, economie en dagelijks beleefde cultuur doordesemt in China, Japan en Korea. De beste kenners, uit eigen en buitenlandse universiteiten delen in korte lezingen hun kennis en inzichten met het publiek en met elkaar.
Lees het essay van Frans Boenders, verschenen in de Academieberichten februari 2020. De Lentecyclus "De nazaten van Confucius" stond gepland in het voorjaar van 2020 maar werd verdaagd naar 2021 omwille van de maatregelen in verband met COVID-19.
De film "Nomadland" was de grote overwinnaar van de 93ste Oscars. Uit de berichtgeving van De Standaard (Jeroen Struys, 26/4/2021):
"Ook Chloé Zhao, die haar prijzen ging ophalen in sneakers, bedankte haar ouders. ‘Toen ik opgroeide in China leerden mijn vader en ik een spelletje. We leerden klassieke gedichten uit het hoofd en als we die opzegden, vulden we elkaars regels aan. Zo is er een gedicht waarvan de eerste zin luidt: “Mensen zijn van geboorte inherent goed.” Die zes karakters hebben nog altijd een immense impact op mij. Ik heb altijd goedheid gevonden in de mensen die ik ontmoette, waar ook ter wereld. Deze prijs is voor iedereen die volhardt om te geloven in de goedheid van de mens."
Xi Jinpings droom van een nieuwe wereldorde | 05-05-2021
De keizer van China is maar een spiegel van het rijk, een kosmisch symbool van de aardse rommelingen.
- Ties Dams, De nieuwe keizer. Xi Jinping, de machtigste man van China, Amsterdam 2018
De openingssessie van de Lentecyclus zoomt in op het hedendaagse China.
Jan Wostyn zal vertellen over het dagelijkse leven in het China van vandaag. Dr. Duncan Freeman zorgt voor een politieke en economische invalshoek, terwijl Catherine Vuylsteke zal inzoomen op de Chinese Samizdat. Luc Taerwe sluit af met een bijdrage over de snel veranderende Chinese maatschappij.
Japans tanende rol op het wereldtoneel | 19-05-2021
De wereld door Japanse ogen bezien bevat in de meeste gevallen niet die zekerheden die het gevolg zijn van een op onwrikbare beginselen gebaseerde morele orde.
- K.G. van Wolferen, Japan. De onzichtbare drijfveren van een wereldmacht, Amsterdam 1989
De tweede sessie van de Lentecyclus zoomt in op Japan: het land met de hoogste levensverwachting ter wereld en 's werelds op twee na grootste economie.
Hoe diep zit de Confuciaanse leer verweven in de Japanse maatschappij? Marc Van Craen probeert deze vraag te beantwoorden. Prof. Willy Vande Walle zoomt in op de politieke positionering van Japan. Dr. Luk van Haute bespreekt dan weer de wereldbekende populaire cultuur van het land. Maar is de economie van Japan er een van stilstand? Bespreking door Prof. Mark Eyskens!
De toekomst van de twee Korea's | 26-05-2021
Woordloos zijn de blauwgrijze bergen,
vormloos de kabbelende rivieren.
De frisse wind staat niet te koop
en de volle maan is van niemand.
Hoe zalig toch met al die energieën
samen oud te worden, pijnloos, zorgeloos!
- Song Hun, zestiende eeuw, via de Duitse vertaling door Frits Vos in het Nederlands van Frans Boenders
De laatste sessie zoomt in op Noord-Korea en Zuid-Korea. Het verleden van deze regio laat zich kenmerken door decennialange spanningen. Wat zal de toekomst brengen? Casper van der Veen zoomt in op de 'Kim-dynastie'.
Prof. Boudewijn Walraven geeft een verdiepende lezing over het Confucianisme en Prof. Carine Defoort presenteert slotconclusies op de volledige cyclus.