Xi Jinpings droom van een nieuwe wereldorde

China is niet langer de hervormingsgezinde natie die open staat voor buitenlandse ideeën en strategieën. Nu de snelle economische groei van de voorbije decennia is gestagneerd, plooit het land op zichzelf terug. Het ideologische vacuum dat voortvloeide uit de implosie van het socialisme in Oost-Europa en de voormalige Sovjetunie, deed China's leiders vrezen voor buitenlandse infiltratie en voor ondermijning van het machtsmonopolie van de Communistische Partij. D

e leemte kon moeilijk worden opgevuld met een hernieuwd marxisme. Klassenstrijd en de verdediging van de belangen van de rurale migranten is wel het laatste wat het regime wil. Sterker nog: toen studenten aan verschillende campussen in 2013 een gevolg gaven aan Xi Jinping's oproep om van Marx te leren, en contacten legden met de gedupeerden van de hervormingen, werden ze meteen teruggefloten.

Daarom werd er aansluiting gezocht bij China's glorieuze verleden. Er kwam er een hernieuwde interesse in het Confucianisme – op zich merkwaardig voor een regime dat het gros van de voorbije eeuw juist doorbracht met de bestrijding ervan. Dat mondde uit in een groter Chinees zelfbewustzijn, maar ook in een versmalling van de definitie van de Chinese identiteit. Daardoor namen de spanningen toe met al die perifere groepen die niet goed passen in het nieuwe narratief. De Tibetanen, de Oeigoeren, maar evengoed de 'verwesterde en verwende' Hongkongers en de 'separatistische' Taiwanezen.

Catherine Vuylsteke (°1964) studeerde in Shanghai, werkte 25 jaar als Azië-verantwoordelijke voor De Morgen, ze maakte twee documentaires en schrijft nu freelance voor Knack, Klara en De Standaard. Ze schreef twee boeken over China: 'Volksrepubliek van Verlangen' (2007) en 'Het Gewicht van Hemelse Vrede, vrijheid en verzet sinds Tiananmen' (2009).