Vlaanderen & internationale onderzoeksinfrastructuren

Deelname van Vlaanderen aan grote internationale onderzoeksinfrastructuren: uitdagingen en aanbevelingen

Dankzij internationale samenwerkingen rond gemeenschappelijke grote onderzoeksinfrastructuren is Europa vandaag wereldleider in verschillende basiswetenschappen. De samenwerkingsverbanden zijn soms gestart nog vóór stappen werden gezet naar economische en politieke eenmaking van Europa en in vele gevallen behoorde België bij de initiatiefnemers.

Vandaag bieden deze internationale onderzoeksinfrastructuren aan Vlaamse onderzoekers talrijke mogelijkheden om internationaal toonaangevend te zijn in wetenschappelijke en technologische spitsdomeinen. Efficiënt gebruik van internationale onderzoeksinfrastructuren vergt in vele gevallen coördinatie tussen de gewesten via interfederaal overleg en een betrokkenheid van zowel de wetenschappelijke wereld als het politieke beleid.

Dit Standpunt wil verduidelijken op welke wijze de internationale onderzoeksinfrastructuren transformationeel zijn voor de wetenschapsbeoefening in Europa, in België en in Vlaanderen. Aanbevelingen worden geformuleerd om de wetenschappelijke exploitatie van die infrastructuren te optimaliseren en op die manier bij te dragen tot innovatie in Vlaanderen.

Mijlpalen in internationale wetenschappelijke samenwerking

Elke wetenschapper is als mens het product van zijn tijd, maar de visionaire pioniers van grote internationale samenwerkingsprojecten hadden in de 19de en het begin van de 20ste eeuw doorgaans een horizon die veel verder reikte dan hun eigen tijd. Wie waren de wetenschappers die – over landsgrenzen en politieke conflicten heen – de handen in elkaar sloegen om internationaal samen te werken? Welke rol kunnen kleine landen spelen in grootschalige internationale samenwerkingsprojecten? Welke specifieke opportuniteiten kunnen we als wetenschapper van een kleine natie grijpen?

Deze vragen boeiden Jean-Pierre Henriet mateloos. Hij was een mariene geoloog en geofysicus met een enorme ervaring in grootschalige internationale onderzoeksprogramma’s. In dit Standpunt beschrijft en interpreteert Jean-Pierre Henriet evoluties in internationaal onderzoek door een globale, Europese, Belgische en Vlaamse bril.