Een canon van Vlaanderen
Standpunt | Jaargang 2022
Een canon van Vlaanderen
Motieven en bezwaren
Klasse Menswetenschappen
Evenementen
De Vlaamse regering kondigde in haar regeerakkoord van september 2019 aan
een ‘Canon van Vlaanderen’ te willen opstellen: ‘een lijst van ankerpunten
uit onze Vlaamse cultuur, geschiedenis en wetenschappen’. Deze Vlaamse
canon moet datgene bevatten wat uit de geschiedenis van Vlaanderen in elk
geval het onthouden waard lijkt, en wat uit zijn historische culturele
rijkdom door iedereen zou moeten worden gekend. De lijst, die tegen het
voorjaar van 2023 wordt verwacht, moet ‘richtinggevend’ worden in zowel
het onderwijs als in de inburgeringstrajecten. Daardoor, zo luidt het, zal
een gedeelde kennis ontstaan die niet alleen een grotere gehechtheid aan
Vlaanderen, maar ook meer sociale cohesie garandeert.
In dit Standpunt wordt de politieke genese van de Vlaamse canon gereconstrueerd en worden de motieven van de initiatiefnemers en de pleitbezorgers geanalyseerd. Daarnaast wordt de historiek geschetst van de Canon van Nederland, die door de Vlaamse regering tot model is verheven, worden de eerste reacties op het regeringsplan voorgesteld en worden de flankerende initiatieven gepresenteerd waarmee de overheid de Canon in de markt wil zetten.
Centraal staat echter een uitgebreide argumentatie van de bezwaren die tegen deze canonieke omgang met de geschiedenis van Vlaanderen kunnen worden ingebracht. Een aantal zaken wordt daarbij van nabij onderzocht: de discussie over de selectie en de samenstelling van de lijst die de Canon moet vormen, de identitaire inzet van de operatie en het gevaar van politieke manipulatie, de nationalisering van de geschiedenis die zich daarbij voltrekt, het anachronistische en teleologische karakter van een dergelijke historische canon en de wijze waarop hij het geschiedenisonderwijs dreigt te verengen. De Canon van Vlaanderen, zo luidt de conclusie, houdt een verschraling in van zowel de historische als de maatschappelijke diversiteit.
In dit Standpunt wordt de politieke genese van de Vlaamse canon gereconstrueerd en worden de motieven van de initiatiefnemers en de pleitbezorgers geanalyseerd. Daarnaast wordt de historiek geschetst van de Canon van Nederland, die door de Vlaamse regering tot model is verheven, worden de eerste reacties op het regeringsplan voorgesteld en worden de flankerende initiatieven gepresenteerd waarmee de overheid de Canon in de markt wil zetten.
Centraal staat echter een uitgebreide argumentatie van de bezwaren die tegen deze canonieke omgang met de geschiedenis van Vlaanderen kunnen worden ingebracht. Een aantal zaken wordt daarbij van nabij onderzocht: de discussie over de selectie en de samenstelling van de lijst die de Canon moet vormen, de identitaire inzet van de operatie en het gevaar van politieke manipulatie, de nationalisering van de geschiedenis die zich daarbij voltrekt, het anachronistische en teleologische karakter van een dergelijke historische canon en de wijze waarop hij het geschiedenisonderwijs dreigt te verengen. De Canon van Vlaanderen, zo luidt de conclusie, houdt een verschraling in van zowel de historische als de maatschappelijke diversiteit.
Documenten bij dit project
Auteur
-
Jo Tollebeek
-
Marc Boone
-
Karel van Nieuwenhuyse