Gezondheid, gedrag en geluk
Lentecyclus
Jaargang 2016
Klasse Menswetenschappen
Johan Wagemans
"...en toen leefden ze nog lang en gelukkig?" Welzijn en geluk vormen de kern van onze grootste wensen en verlangens. Veel van de grote uitdagingen waar onze maatschappij voor staat situeren zich op vlak van ziekte, gezondheid en welzijn. Dit is het thema van de Lentecyclus 2016 van de KVAB. Diverse "hot topics" komen aan bod: burnout, mindfulness, zelfhulp, e-health, het M-decreet, (betaalbare) gezondheidszorg, gezondheidseconomie enz... Drie sessies vinden plaats op maandag: telkens een aantal korte lezingen met achteraf een rondetafelgesprek gemodereerd door Jan Hautekiet.
Deze cyclus gaat over ziekte, gezondheid en welzijn. Dit wordt inhoudelijk ruim ingevuld met heel diverse topics, maar wel een duidelijke focus op de rol van het gedrag. Een goede gezondheid is immers meer dan de afwezigheid van ziekte en pijn, net zoals gelukkig zijn meer is dan in goede gezondheid verkeren. Welzijn en geluk vormen de kern van onze grootste wensen en verlangens, meer nog dan welvaart en geld. Veel van de kopzorgen waar mensen van wakker liggen, gaan over factoren die het welzijn en geluk in de weg staan: zorgen over de toekomst, jobonzekerheid, stress op het werk, relationele problemen, verdriet over tegenslagen van onze kinderen op school, eenzaamheid bij ouderen… om nog maar te zwijgen over de grote ziektes van onze tijd (kanker, dementie, hart- en vaatziekten, diabetes enz., maar ook obesitas, depressie, autisme, angststoornissen, enz.). Veel van de grote uitdagingen waar onze bestuurders en politici dus verantwoordelijkheid voor dragen, situeren zich op vlak van ziekte, gezondheid en welzijn. Dit is een thema met veel verschillende facetten, dat vanuit diverse invalshoeken benaderd kan worden. Hierover organiseert de KVAB en het Academisch Cultureel Forum de Lentecyclus 2016 met drie symposia.
Lichamelijke gezondheid en gedrag | 18-04-2016
Tijdens het derde symposium van de Lentecyclus ligt de nadruk op de zogenaamde geestelijke gezondheid en de ruimere problematiek van welzijn, welbevinden en ons streven naar geluk. Kan onze gezondheidszorg de uitbreiding naar zgn. niet-lichamelijke problematieken aan? Hoe zit het met het uitbouwen van voorzieningen hier (wachtlijsten, persoonsvolgende financiering), de terugbetaling van dergelijke diensten door ziekenfondsen en verzekeringen, enz.? Ook hier willen we het voldoende breed open trekken naar modernere visies hierop (bv. “mindfulness”, e-health, online diensten voor psycho-educatie en psychotherapie) en naar invalshoeken vanuit andere disciplines (bv. wat betekent geluk? waarom zijn zoveel mensen zoekend naar nieuwe vormen van zingeving?)
Lichamelijke en geestelijke gezondheid in context | 25-04-2016
Tijdens het tweede symposium van de Lentecyclus benaderen we gezondheid meteen in brede zin, als lichamelijke en geestelijke gezondheid (o.a. omdat het onderscheid in zekere zin betwistbaar is). We kijken naar contextfactoren rond de persoon die een invloed hebben op gezondheid en welbevinden, bv. gezin, school, werk en zelfs de bredere maatschappij. Naast de klinische psychologie is hier een rol weggelegd voor orthopedagogen, schoolpsychologen, arbeidspsychologen en gezondheids- en welzijnswerkers in tal van settings buiten de ziekenhuizen en verzorgingstehuizen. Het M decreet in het onderwijs en “burnout” op het werk zijn “hot topics” die onze aandacht krijgen.
Geestelijke gezondheid, welzijn en geluk | 02-05-2016
Tijdens het eerste symposiuml van de Lentecyclus 2016 vertrekken we van wat men typisch onder lichamelijke ziektes verstaat. We wijzen hierbij op de grote invloed van persoonlijkheid en gedrag hierop, bijvoorbeeld bij kanker, hart- en vaatziekten, diabetes enz. Dit deelthema laat ook toe om nadruk te leggen op de grote rol van preventie (voorkomen van ziekte, wat in vele opzichten beter is dan genezen). Ook de impliciete dualiteit in de gezondheidszorg tussen lichaam en geest (bv. in het begrip psychosomatiek, medisch onverklaarde klachten) kan hierbij aan bod komen.