Reproduceerbaarheid en repliceerbaarheid van onderzoek
Stuurgroep van het Denkersprogramma Reproduceerbaarheid
Documenten
Evenementen
Denkerscyclus in samenwerking met de Koninklijke Vlaamse Academie voor Geneeskunde (KAGB) en de Jonge Academie
Op initiatief van de Reflectiegroep RRI en Wetenschapsintegriteit en in navolging van het KVAB-Standpunt “Repliceerbaarheid in de empirische menswetenschappen” wordt een denkerscyclus uitgerold onder leiding van Joos Vandewalle (KTW, RRI, KU Leuven) en Patrick Onghena (KMW, KU Leuven). Twee internationale experten – Sabina Leonelli en Stephan Lewandowsky – zullen samen met een stuurgroep bestaande uit leden van de KVAB, KAGB, JA en andere Vlaamse experten werken rond deze thematiek en trachten een bijdrage te leveren tot de verdere strategische ontwikkeling van Vlaanderen aan de hand van concrete ideeën en aanbevelingen.
Het voorgestelde thema "Reproduceerbaarheid en reproduceerbaarheid in onderzoek" is vrij breed, maar is zeker bedoeld voor de hele verzameling van de wetenschappelijke disciplines, elk met hun eigen specificiteit. Op 18 oktober 2018 publiceerde Nature een speciale uitgave over ‘Uitdagingen in niet-reproduceerbaar onderzoek’: “Science moves forward by corroboration – when researchers verify others' results. Science advances faster when people waste less time pursuing false leads. No research paper can ever be considered to be the final word, but there are too many that do not stand up to further study. There is growing alarm about results that cannot be reproduced. Explanations include increased levels of scrutiny, complexity of experiments and statistics, and pressures on researchers. Journals, scientists, institutions and funders all have a part in tackling reproducibility.”
Uiteindelijk is het vertrouwen van de maatschappij en het bredere publiek in de wetenschap onder meer gesteund op de reproduceerbaarheid en repliceerbaarheid van de wetenschappelijke resultaten. Het probleem stelt zich in diverse vormen in de diverse wetenschappelijke domeinen. Transparantie en openheid van de data, de methoden van verwerking, betere statistische verwerking en openheid van de software kunnen zeker hiertoe bijdragen. Bovendien kan de aanpak uit hard getroffen domeinen zoals de psychologie andere domeinen inspireren.
Het slotsymposium waarop de Denkers hun resultaten zullen voorleggen vond plaats op 1 juni 2022.
Sabina Leonelli is professor Filosofie en Wetenschapsgeschiedenis aan de Universiteit van Exeter en staat aan de leiding van het Centrum voor de Studie van de Levenswetenschappen (Egenis). In 2021-22 is ze een Fellow van het Wissenschaftskolleg zu Berlin. Ze is ook een Fellow van het Alan Turing Institute, Academia Europaea en Académie Internationale de Philosophie de la Science; en hoofdredacteur van History and Philosophy of the Life Sciences.
Haar onderzoek betreft de epistemologie, geschiedenis en governance van data-intensieve wetenschap en plantenonderzoek; modellering en data-integratie in de biologische, milieu- en gezondheidswetenschappen; en open science en gerelateerde evaluatiesystemen in het mondiale – en zeer diffuse – onderzoekslandschap. Dit laatste onderwerp staat centraal in haar ERC-project "A Philosophy of Open Science for Diverse Research Environment" (www.opensciencestudies.eu). Haar boeken betreffen onder meer Data-Centric Biology: A Philosophical Study (2016, winnaar van de Lakatos Award), Data Journeys in the Sciences(2020, met Niccolo Tempini), Model Organisms (2020, met Rachel Ankeny), Data in Society: A Critical Introduction (2021, met Anne Beaulieu), Towards Responsible Plant Data Linkage: Global Data Challenges for Agricultural Research and Development(binnenkort, met Hugh Williamson).
Stephan Lewandowsky is professor Cognitieve wetenschappen aan de Universiteit van Bristol. Hij was een Australian Professorial Fellow van 2007 tot 2012 en ontving in 2011 een Discovery Outstanding Researcher Award van de Australian Research Council. Hij bekleedde in 2012 een Revesz Visiting Professorship aan de Universiteit van Amsterdam en ontving een Wolfson Research Merit Fellowship van de Royal Society toen hij verhuisde naar het Verenigd Koninkrijk in 2013. Hij werd benoemd tot Fellow van de Academy of Social Science (VK) en een Fellow van de Association of Psychological Science in 2017. In 2016 werd hij benoemd tot fellow van het Committee for Skeptical Inquiry voor zijn inzet voor wetenschap, rationeel onderzoek en openbaar onderwijs. In 2019 ontving hij een Humboldt Research Award van de Humboldt Foundation in Duitsland.
Zijn onderzoek spitst zich toe op het geheugen, de besluitvorming en de kennisstructuren van mensen, met een bijzondere focus op hoe mensen hun geheugen bijwerken wanneer informatie - waarvan zij denken dat deze waar is - onjuist blijkt te zijn. Dit heeft hem ertoe gebracht de hardnekkigheid van foutieve informatie en de verspreiding van "nepnieuws" in de samenleving te onderzoeken, inclusief complottheorieën. Hij is vooral geïnteresseerd in de variabelen die bepalen of mensen wetenschappelijk bewijs accepteren, bijvoorbeeld rond vaccinaties of klimaatwetenschap.
Hij heeft meer dan 220 wetenschappelijke artikelen, hoofdstukken en boeken gepubliceerd (zie www.cogsciwa.com voor een volledige lijst van wetenschappelijke publicaties). Zijn onderzoek wordt momenteel gefinancierd door o.m. de European Research Council, het Horizon 2020-programma van de EU en de Volkswagen Foundation.
Professor Lewandowsky verschijnt ook regelmatig in de geschreven pers en op sociale media en schreef reeds bijna 90 opiniestukken over kwesties die verband houden met zijn onderzoek.