In memoriam Bernard Huys
In memoriam Bernard Huys
Erelid van de Klasse Kunsten.
Geboren te Hulste op 7 september 1934, overleden op 12 oktober 2024 te Itterbeek.
Als afdelingshoofd Muziek van de Koninklijke Bibliotheek van België speelde Bernard Huys vanop de Kunstberg een cruciale rol in het Belgische muziekleven. Daarbij kon hij bogen op een gedegen en diverse opleiding als Doctor in de Rechten (Gent, Rijksuniversiteit, 1958) en Licentiaat Kunstgeschiedenis en Oudheidkunde, specialiteit Muziek- wetenschap (Gent, Rijksuniversiteit, 1960). Daarnaast specialiseerde hij zich in muziekgeschiedenis bij Marcel Boereboom (Eerst prijs met grootste onderscheiding, Gent, Koninklijk Conservatorium, 1956) en in de Italiaanse cultuur (Perugia, Università Italiana per Stranieri, 1957). Hieraan hield hij een goede beheersing van de taal van Dante en een levenslange voorliefde voor Italië over. Verder studeerde Huys aan het Instituut voor Kunsthistorische Dokumentatie in ’s-Gravenhage (1960) en volgde hij privélessen in muziekpaleografie bij de Franse musicoloog Antoine Auda (1960-1962).
Huys beperkte zich echter niet tot een theoretische kennis van muziek; als getalenteerd pianist had hij de muziek ook in zijn vingers. Van 1946 tot 1954 studeerde hij als privé-leerling piano bij Albert Van Haute, een laureaat van het Lemmensinstituut. Deze opleiding bekroonde Huys met een getuigschrift van bekwaamheid voor de hogere graad, dat hij in 1954 met grote onderscheiding behaalde aan het Instituut voor Muziekexamens in Gent. Voor een jury onder voorzitterschap van componist Prosper Van Eechaute speelde hij toen een ambitieus programma met het Pianoconcerto van Schumann en werk van Bach, Mozart, Beethoven, Chopin, Schubert en Debussy.
Met deze grondige vorming op zak trad Huys op 1 september 1960 in dienst bij de Koninklijke Bibliotheek als wetenschappelijk medewerker en bibliothecaris-bibliograaf. Na het behalen van het diploma van bibliothecaris-bibliograaf in 1964 werd hij (eerste) assistent en vanaf 1 juli 1970 hoofd van de Afdeling Muziek.
Vanuit die verschillende functies heeft Huys de muziekafdeling uitgebouwd tot een dynamisch centrum voor onderzoek en muziekpraxis. Als muziekbibliothecaris beperkte hij zich niet tot het inventariseren en bewaren van partituren, maar hij valoriseerde ze via nieuwe edities, opnames, concerten en tentoonstellingen. In de reeks Fontes Musicae Bibliothecae Regiae Belgicae publiceerde hij tal van facsimile’s van belangrijke bronnen uit de eigen collecties, voorzien van een solide inleiding van zijn hand. Ook met de platenreeks Monumenta Musica Bibliothecae Regiae Belgicae (1977-1985) verrichtte hij pionierswerk door ongekende partituren van onder anderen Abraham Van den Kerckhoven, Willem de Fesch en Arthur De Greef tot klinken te brengen. Ook op de zowat 120 middagconcerten die hij in de bibliotheek organiseerde, blies hij het stof van vergeten partituren uit de collectie. Hij organiseerde ook belangwekkende tentoonstellingen, onder andere over François-Joseph Fétis en over de Belgische vioolschool; de begeleidende catalogi zijn tot vandaag onmisbare naslagwerken.
Zijn grote kennis van Belgische en internationale muziek deelde Huys actief via tal van artikelen in Belgische en internationale tijdschriften en via lezingen op binnen- en buitenlandse congressen. Zo vestigde hij de aandacht op veronachtzaamde Belgische componisten als Arthur De Greef, Emile Mathieu en Gustave Huberti.
Huys stuurde niet alleen partituren en zijn kennis de wijde wereld in, hij trad zelf ook naar buiten als actief (bestuurs)lid van tal van muziekorganisaties en componistenverenigingen, en als redactielid van muziektijdschriften. Huys werd lid van de Koninklijke Academie in 1980 en erelid in 2009. Ook na zijn pensionering op 1 januari 1997 zou hij zich binnen verschillende verenigingen blijven inzetten.
Internationaal representeerde hij de Belgische muziekbibliotheken binnen de IAML (International Association of Music Libraries), als lid van het uitvoerend comité (1965-1996) en als vicepresident (1986-1989). In 1982 bracht hij het jaarlijkse IAML-congres naar Brussel.
Bernard Huys was inzake bibliothecair muziekerfgoed een wegbereider die ons toonde hoe bronnen te valoriseren en te dynamiseren. Hij was een minzaam man die de activiteiten van collega’s op de voet volgde, en hartelijk goede raad en complimenten deelde.