Staatsmodellen voor morgen

De democratische balans in Europa | 22-04-2015

Een toenemend aantal landen bevindt zich in de toestand van ‘failed states’, economische chaos, geweld en schending van de mensenrechten. Dit geldt voor heel wat Afrikaanse landen maar ook voor de landen, waar de zogenaamde Arabische lente heeft plaatsgevonden. Welke staatkundige oplossingen zijn daar wenselijk en mogelijk?

Een gelijkaardige vraag rijst in verband met onder meer China en Rusland, landen wier staatkundig verleden steeds despotisch en autoritair is geweest. Daarbij moet de vraag worden gesteld in welke mate de parlementaire democratie van het westerse type toepasbaar is op samenlevingen met sterk verschillende culturele en politieke achtergronden en tradities.

Tevens doen zich allerlei staatkundige functioneringsproblemen voor in de Verenigde Staten van Amerika maar ook in Europa. Is federalisering van de natiestaten de beste staatsvorm voor de toekomst? Welke lessen kunnen worden getrokken uit de federale staatsvorming in bijvoorbeeld België, Duitsland, Zwitserland, Oostenrijk, (Spanje, Groot-Brittannië)? En wat met de Europese Unie? Kan de EU evolueren naar een voldragen federatie?

Wat met het democratisch deficit? Welk kiessysteem biedt waarborgen voor voldoende betrokkenheid van de kiezers bij het beleid - democratische representativiteit - : een proportioneel systeem? Een meerderheidssysteem? Point voting (=elke kiezer krijgt bijvoorbeeld 10 stemmen)? Wat is de invloed van het zich verspreiden van de digitale samenleving op de modus operandi van de democratie? Dit is slechts een greep uit talrijke, belangrijke en boeiende vragen die oprijzen in verband met de staatsvormen voor vandaag en morgen.

Staats(her-)vorming buiten Europa | 29-04-2015

Toen eind 2010 het Tunesische volk in opstand kwam tegen het autoritaire bewind van president Ben Ali nadat Mohammed Bouazizi, een jonge fruithandelaar die trachtte te overleven in moeilijke omstandigheden, zichzelf in brand had gestoken, was dit het startsignaal voor een reeks opstanden, revoltes en revoluties die het Midden-Oosten en Noord-Afrika grondig veranderden. Een golf van optimisme was waarneembeer in de regio maar ook ver daarbuiten. De Arabische wereld, zo dacht men, zou de mars van de volkeren naar meer democratie en vrijheid vervoegen. Amper vijf jaar later blijft er weinig over van dit optimisme. Analyse van de gevolgen: de politieke aspecten en de veiligheidsaspecten binnen en buiten Europa.

Staatsstructuren in grootmachten | 08-05-2015

Een diepteanalyse van het politieke landschap van drie grootmachten. Het Russische politieke en economische systeem onderging diepgaande veranderingen na de implosie van de USSR. India is een goed functionerende federatie en een betrouwbare rechtsstaat. Wat kan Europa leren van de bestuurswisselingen in het Chinese bestuursapparaat?