Duurzame Innovatie
Stuurgroep van het Denkersprogramma Duurzame Technologische Innovatie
Documenten
Evenementen
De Klasse Natuurwetenschappen nam het voortouw om in 2021, samen met de andere drie Klassen, een Denkerscyclus te organiseren rond ‘Verantwoord onderzoek voor duurzame technologische innovatie’ onder de leiding van Dominique Van Der Straeten (KNW, UGent) en in samenwerking met Koen Matthijs (KMW, KU Leuven), Bart Verschaffel (KK, UGent) en Guy Marin (KTW, UGent).
Duurzame technologische innovatie: hoe pakken we dat aan?
De centrale vraag, die aansluit op de Visie 2050 van de Vlaamse Regering, luidt: is een nieuw beleid nodig inzake verantwoord onderzoek naar technologische innovatie? Deelvragen zijn: dienen wetenschappers zich gerichter te buigen over de gevolgen van innovatie vooraleer ze in de maatschappij te introduceren? Moet multidisciplinair onderzoek, met focus op langetermijneffecten standaard ingevoerd worden, complementair met de fundamentele onderzoeksfase? Kan een breder debat, voorafgaand aan de introductie van innovatieve technologie, leiden tot een grondiger inzicht in en een betere visie op eventuele toekomstige nadelige effecten?
Inhoudelijk zal een onderscheid gemaakt worden tussen een evaluatie inzake ‘duurzaamheid’ (effecten op de planeet op lange termijn) en ‘maatschappelijke effecten’ (gevolgen ‘voor de mensheid’, d.w.z. voor het individu (een psychologische component) en voor de samenleving (een sociologisch luik). De thematiek zal gekoppeld worden aan vragen omtrent gedrag en het aanscherpen van de zin voor verantwoordelijkheid van individuen binnen de maatschappij. Bijzondere aandacht zal gaan naar de rol van het onderwijs.
De thematiek zal holistisch benaderd worden en tevens toegepast worden op de casus ‘Duurzame landbouw en voeding’.
Twee internationale experten in het domein werden aangezocht: Melanie Peters, directeur van het Rathenau Instituut en Johan Schot, hoogleraar aan het Utrecht University Centre for Global Challenges. Met droefheid vernam de KVAB echter dat dr. ir. Melanie Peters plots is overleden op 11 augustus 2021. In september 2021 werd Petra Verhoef van het Rathenau Instituut bereid gevonden om de taken van Denker verder te zetten.
Johan Schot is hoogleraar Comparative Global History and Sustainability Transitions aan het Utrecht University Centre for Global Challenges (UUGLOBE). Hij is directeur van het Transformative Innovation Policy Consortium (TIPC) en het Deep Transitions-onderzoeksproject. Hij was van 2014-2018 directeur van de Science Policy Research Unit (SPRU) aan de University of Sussex Business School in het VK. Johan Schot is een academisch ondernemer die bruggen slaat tussen wetenschap en praktijk door een transdisciplinaire onderzoeksaanpak toe te passen. Hij werkt samen met actoren uit verschillende academische disciplines, beleidsmakers, overheden, het maatschappelijk middenveld, ngo's, de media en het bedrijfsleven om de grootste uitdagingen van onze tijd, zoals klimaatverandering en sociale ongelijkheid, aan te pakken. Hij is de auteur van invloedrijke publicaties, waaronder Transitions Towards Sustainable Development. New Directions in The Study of Long Term Transformative Change(Grin, Rotmans & Schot) en Three frames for innovation policy: R&D, systems of innovation and transformative change (Schot & Steinmueller, 2018). Voor meer informatie zie ook www.johanschot.com en volg @JohanSchot op Twitter.
Petra Verhoef is sinds begin 2018 themacoördinator ‘Maakbare levens’ bij het Rathenau Instituut in Den Haag. Dit instituut houdt zich al 35 jaar bezig met onderzoek en debat over de vraag hoe wetenschappelijke kennis, technologie en innovatie op een democratische en rechtvaardige manier kunnen worden gebruikt, bijvoorbeeld voor het oplossen van maatschappelijke uitdagingen. Het instituut informeert hierover het brede publiek en het parlement. Petra geeft strategisch en organisatorisch leiding aan het onderzoek en de maatschappelijke dialogen op het gebied van gezondheid, zorg, landbouw en voedsel. Ze promoveerde in de Landbouw- en Milieuwetenschappen aan de Wageningen Universiteit. Als post-doc werkte zij aan de Harvard School of Public Health in Boston. Zij leidde vervolgens 8 jaar een onderzoeksprogramma bij het Top Instituut Food & Nutrition in Wageningen, het publiek-private partnerschap dat een kennisbasis vormt voor duurzame innovatie in de voedingsmiddelenindustrie. Daarna werkte zij 12 jaar bij de Foods tak van levensmiddelenfabrikant Unilever. Innovatie, een duurzame voedselketen en gezondheid zijn centrale thema’s in haar loopbaan. Ze is (co-)auteur van rond de 100 wetenschappelijke publicaties. Voor meer informatie zie: Dr. ir. Petra Verhoef | Rathenau Instituut en Orcid.