1. Wetenschap en samenleving
  2. Denkersprogramma
  3. De grenzen van transparantie

De grenzen van transparantie

"What does transparency show? What does transparency hide?"

Jaargang: 2017
De grenzen van transparantie
Klasse Kunsten

Stuurgroep van het Denkersprogramma The Limits of Transparency

Emmanuel Alloa
Barbara Baert
Anna Bergmans
Frans Boenders
Siegfried De Buck
Inez Dua
Freddy Dumortier
Willem Elias
Karin Hanssen
Koen Jonckheere
Herman Parret
Lucien Posman
Anne-Mie Van Kerckhoven
Bart Verschaffel

Documenten 

Download: Eindrapport denkersprogramma
Download: Evenementbrochure
Download: Eindrapport denkersprogramma
Download: aankondiging

Evenementen 

Transparantie is de consensus van onze tijd. In zowat ieder debat dat vandaag gevoerd wordt, klinkt de roep voor meer transparantie - of het nu gaat over publiek bestuur, de financiële markten, zakelijk management, lobbying, civiele bescherming, open space kantoren, big data, open source software, de voedingsindustrie, sport en atletiek, de farmaceutische industrie, leveranciersinformatie, energie-efficiënte, de ecologische voetafdruk, publieke en private financiering van onderzoek, kwaliteitscontrole enz. In al deze uiteenlopende domeinen wordt algemeen geacht dat een grotere transparantie leidt tot betere resultaten. In een samenleving die openheid van informatie en verantwoordelijkheid van alle actoren hoog in het vaandel draagt, wordt transparantie aanzien als het wondermiddel bij uitstek waarmee iedere bezorgde burger institutionele rechtvaardigheid kan eisen en verduisteringspraktijken, fraude of omkoperij halt kan toeroepen. 

De vraag naar transparantie stopt echter niet op het niveau van de politiek en het bedrijfsleven maar beïnvloedt ook het privéleven. Nieuwe bewakings- en observatietechnologieën beïnvloeden ons gedrag en dwingen het individu ertoe om gedachten en handelingen continu publiek te maken. Onder het mom van neutraliteit wordt het oordeel van experts nu in vraag getrokken en worden beslissingsprocessen steeds vaker overgelaten aan algoritmes.

Met deze Denkerscyclus wil de KVAB bijdragen tot het publieke debat over de grenzen van transparantie. Wat onthult transparantie? Wat verhult transparantie? Wat kunnen inzichten vanuit de kunsten en het spel van zichtbaar/onzichtbaar ons bijleren over de inherente logica van transparantie en bemiddeling? Is de evolutie in de richting van meer transparantie een evolutie naar een meer open en kritische samenleving of dreigt het gevaar dat meer transparantie net leidt tot een samenleving die terugplooit op zichzelf? 

Het slotsymposium van deze Denkerscyclus vond plaats op 11 en 12 december 2017.

English

The Limits of Transparency

Transparency is the consensus of our time. Its presence is ubiquitous today, and there is hardly any current debate where one can’t find demands for more transparency: debates about public governance, financial markets, corporate management, political lobbyism, citizen surveillance, open space offices, big data collection, open source software, food industry, athletics and sports, pharmaceutics, supplier information, energy efficiency, ecological impact, private and public research funding, quality assessment etc. As varied as they are, in all these matters, greater transparency is generally considered to lead to a better outcome. Favoring informational openness and the accountability of all actors, transparency is held up as a miraculous panacea, as an instrument through which the citizens concerned can claim institutional justice and limit practices of obfuscation, opacity or bribery. 
 
At the same time, transparency requests do not stop at the level of political or corporate action, but extend to the private life of citizens, with surveillance technologies significantly modifying behavior and forcing individuals to permanently publicize their thoughts and deeds. In the name of neutrality, expert judgments are more and more seen as suspicious while decision-making processes are progressively handed over to algorithms. 
 
The Thinker’s Program contributes to raising a public debate about the limits of transparency. What does transparency show? What does transparency hide? How can the knowledge from the arts, and its play of visibility and invisibility, tell us something about the logics of transparency and mediation?  Is the move towards transparency a move towards a more open and critical society or is there the danger that it leads to a society closed onto itself? 

The final symposium took place December 11th and 12th 2017.

Denker 
Emmanuel Alloa

Professor Emmanuel Alloa is philosopher and cultural theorist. He currently works as Research Leader at the School of Humanities and Social Sciences of the University of St. Gallen (Switzerland), and has been lecturing as Invited Professor in a number of countries (United States, Brazil, Mexico, France and Austria). In 2016, the International Latsis Foundation awarded him a prize for his scientific achievements.

His publications deal with issues of perception, embodiment, aesthetics, image theory, but also increasingly upon topics of subjectivity and social philosophy. Currently, he is developing a Critique of the Transparency Society.