Internationale migratiestromen: oud en nieuw

Symposium

15-05-2019

Paleis der Academiën, Brussel

Internationale migratiestromen: oud en nieuw

Organisatie

Academisch Cultureel Forum

Activiteiten in het kader van de Lentecyclus 

De tweede sessie van de Lentecyclus zoomde in op migratiestromen in een mondiaal perspectief. Frans Willekens praat over globalisten versus nationalisten. Leo Lucassen plaatst migratie in een historisch kader. Hans Bruyninckx zoomt in op de relatie tussen klimaatverandering, conflict en migratie. Ron Lesthaeghe behandelt een acute vraag: is immigratie een antwoord op het bevolkingskrimpmomentum?

Voor het panelgesprek mochten we panelleden Jos Delbeke en Karen Phalet verwelkomen.

 

 

Programma: 

15-05-2019

1 Onthaal en registratie 13:30 - 14:00
2 Internationale migratie: globalisten versus nationalisten 14:00 - 14:30
Frans Willekens, Nederlands Interdisciplinair Demografisch Instituut (spreker)
Globalisten benadrukken de economische voordelen van migratie, voornamelijk op basis van de neoklassieke economische theorie. Nationalisten benadrukken effecten op identiteit en sociale cohesie, en de ongelijke verdeling van kosten en baten van immigratie.

Internationale migratiestromen zijn het resultaat van acties van en interacties tussen een grote diversiteit aan actoren. Wie zijn de actoren en wat zijn hun drijfveren? Hoe ontstaan en ontwikkelen sociale netwerken en hoe beïnvloeden netwerken het gedrag van actoren? Het centraal stellen van actoren in plaats van verklarende factoren leidt tot nieuwe wetenschappelijke inzichten, die de prognose van migratie kunnen verbeteren en de effectiviteit van migratiebeleid kunnen vergroten. De benadering vereist dat gangbare onderzoeksmethoden worden aangevuld met simulatiemodellen (agent-based models).
3 Voorbij de migratiefobie. Mobiliteit in een mondiaal en historisch perspectief 14:30 - 15:00
Leo Lucassen, Universiteit Leiden (spreker)
Sinds de Rushdie affaire in 1988 is de publieke opinie over migratie en integratie in West-Europa allengs negatiever geworden. 9/11 en de daarop volgende aanslagen van jihadistische terroristen en de recente ‘vluchtelingencrisis’ hebben het idee van een existentiële bedreiging door met name moslim-migranten verder versterkt. Deze, door menig politicus opgezweepte, angstgevoelens staan echter in schril contrast tot de overwegend positieve effecten van migratie en tot de voortgaande integratie van de nakomelingen van nieuwkomers. De vraag is hoe deze discrepantie te verklaren.
4 Klimaatverandering, conflict en migratie: de systemische gevolgen van een systemisch probleem 15:00 - 15:30
Hans Bruyninckx, European Environment Agency (spreker)
De complexe realiteit van migratie wordt steeds vaker bekeken door de lens van milieuproblemen en klimaatverandering. Wat zal het impact zijn van klimaatverandering op de leefomstandigheden van mensen, de mogelijke koppeling met sociale en geweldadige conflicten, en uiteindelijk migratiestromen? En bovendien, wat kunnen we doen om dit te vermijden en er mee om te gaan?
5 Is immigratie een antwoord op het krimpmomentum van een bevolking met lage vruchtbaarheid? 15:30 - 16:00
Ron Lesthaeghe, KVAB (spreker)
In een eerste luik wordt het strikt demografisch aspect onder onderzocht met aandacht voor “replacement migration” als remedie tegen het krimpmomentum en tegen veroudering.  In het tweede luik wordt een typologie van integratie/segregatie voorgesteld waarbij de sociale, economische en culturele dimensies aan de demografische worden toegevoegd. Meer specifiek wordt ook de problematiek van twee “transnationale gemeenschappen” in België belicht.
6 Paneldebat 16:00 - 17:00
Hans Bruyninckx, European Environment Agency (panellid)
Jos Delbeke, Raadgever Europese Commissie (panellid)
Jan Hautekiet, (moderator)
Leo Lucassen, Universiteit Leiden (panellid)
Karen Phalet, KU Leuven (panellid)
Frans Willekens, NIDI (panellid)
7 Receptie 17:00 - 18:00