DaVinci Lezing: Simon Stevin

Bruggeling Simon Stevin (1548-1620)
Het meest veelzijdige wetenschappelijke genie van de Nederlanden

Stevin leverde een groot aantal fundamentele bijdragen tot de wis- en natuurkunde. Daarnaast hebben zijn talloze uitvindingen op technisch gebied zeer veel bijgedragen tot de verdediging en bloei van de Noordelijke Nederlanden en zijn overzeese gebieden in de 17e eeuw.

In 1586 toonde Stevin met valproeven vanaf de toren van de Grote Kerk van Delft aan dat zware voorwerpen even snel vallen als lichte, in tegenstelling tot wat tot dan toe was gedacht, op grond van het werk van Aristoteles. Dit was 3 jaar voordat Galileo Galileï dezelfde proeven deed in Pisa, met dezelfde uitkomst. In zijn boek “Beghinselen der Weeghconst” toonde Stevin voorts aan dat een kracht (hier: de zwaartekracht) een vector is die men in componenten kan ontbinden (het zogenaamde “Clootcrans bewijs”), één der grootste ontdekkingen ooit in de natuurkunde gedaan, zoals de Nobelprijswinnaar Feynman in zijn Feynman Lectures (1965) onderstreepte.   Stevin vond ook de decimale breuken uit, en de methode voor vermenigvuldigen van getallen in het tientallig stelsel, vond de methoden om vierkants- en andere vergelijkingen op te lossen, en leverde nog vele andere bijdragen tot de wiskunde, het vak waarvoor hij ook de Nederlandse naam bedacht. Uit zijn astronomische werk – als aanhanger van Copernicus – blijkt dat hij zich als eerste realiseerde dat behalve de Aarde ook de Maan zwaartekrachts-aantrekking uitoefent en daarmee de getijden veroorzaakt. Zijn beroemde uitspraak “wonder en is gheen wonder” karakteriseert zijn gedachte dat al wat op het eerste gezicht wonderbaarlijk lijkt, via de wetenschap begrepen kan worden.

Het totaal van zijn revolutionaire bijdragen aan de theoretische en praktische wetenschappen overziende was hij een genie van een formaat vergelijkbaar met dat van Archimedes.