Prijs VWS 2021 voor Sarah Lebeer
Prijs VWS 2021 voor Sarah Lebeer
De laureaat van de prijs VWS 2021 is bio-ingenieur Sarah Lebeer. In 1928 werd de Vlaamse Wetenschappelijke Stichting opgericht ter ondersteuning van verschillende Vlaamse wetenschappelijke initiatieven. Sinds 2002 reikt de Stichting beurtelings een prijs uit in de Humane, de Exacte en de Biomedische wetenschappen aan jonge onderzoekers (tot 40 jaar).
Hieronder stellen we de laureaat graag kort aan u voor. Een feestelijke uitreiking is gepland voor het voorjaar van 2022.
Sarah Lebeer is onderzoeksprofessor aan de afdeling Bio-ingenieurswetenschappen van de Universiteit Antwerpen. Ze heeft bio-ingenieurswetenschappen gestudeerd, met een specialisatie in cel- en gentechnologie en voeding & gezondheid en behaalde haar Master aan de KU Leuven (België) in juli 2004. In 2008 verdedigde ze haar doctoraat over de werkingsmechanismen van gastro-intestinale probiotica bij inflammatoire darmziekten, na een FWO-aspirantbeurs in het team van Prof. Jos Vanderleyden (KU Leuven). Na een postdoc over de interactie tussen lactobacillen en virussen en mucosale immunologie, kreeg ze een tenure track-positie aangeboden aan de Universiteit Antwerpen, waar ze in 2012 het Laboratorium voor Toegepaste Microbiologie en Biotechnologie binnen de onderzoeksgroep ENDEMIC van het Departement Bio-ingenieurswetenschappen oprichtte. In 2020 ontving ze een ERC Starting Grant waarmee ze meer diepgaande kennis hoopt op te doen over de evolutionaire geschiedenis, ecologie en beneficiair potentieel van lactobacillen (https://www.lebeerlab.com), die o.a. een cruciale rol spelen bij women’s health. Voor die laatste onderzoekslijn werd vorige jaar het Isala citizen science project opgestart (https://isala.be). Het team achter dit project werd in 2021 bekroond met een Jaarprijs Wetenschapscommunicatie.
Lactobacillen zijn van in het begin van haar onderzoekscarrière de favoriete bacteriën van Sarah Lebeer. Wist je dat lactobacillen de eerste bacteriën zijn die een moeder doorgeeft aan haar kinderen bij een natuurlijke, vaginale geboorte? Deze nuttige bacteriën beschermen ons tegen infecties, niet alleen in de vagina, maar ook in onze darm en ze zitten in onze voeding, zoals in yoghurt en gefermenteerde groenten. Vorig jaar kon het team van Sarah Lebeer aantonen dat lactobacillen ook in de neus zitten en daar nuttige functies hebben. Dit opent heel wat mogelijkheden voor nieuwe therapieën, maar er moet eerst nog meer onderzoek gebeuren naar hoe lactobacillen werken. Lactobacillen vormen immers de meest bestudeerde groep van nuttige micro-organismen, maar - verbazingwekkend – is er zeer weinig geweten waarom ze die eigenschappen hebben. Het waarom, hoe, wat en wanneer van de nuttige eigenschappen van lactobacillen probeert het team van Sarah Lebeer stap voor stap en met verschillende complementaire benaderingen uit de moleculaire microbiologie te ontrafelen, met als ultieme droom dat deze nuttige bacteriën ook echt ingezet kunnen worden als efficiënte en veilige geneesmiddelen.