Wetenschap aan Zee: Hoe omgaan met Sociale Media en AI
Lecture
Kaap, Oostende
Organisation
Hoe omgaan met Sociale Media en AI
8 augustus 2025 11:00 – 13:00 u
Tickets: 16 euro, te koop via Theater aan Zee
Er zijn op dit moment twee digitale technologische ontwikkelingen die ingrijpend onze samenleving en ons mens-zijn veranderen: Sociale media en AI. Hun voordelen zijn welbekend en verklaren waarom zoveel mensen met enthousiasme deze middelen gebruiken. Maar de nadelen zijn nu ook bekend. Sociale media werken ontwrichtend, vooral bij kinderen en adolescenten en AI is te dikwijls onbetrouwbaar, heeft geen respect voor het auteursrecht, en leidt tot een verlies aan menselijke competentie.
Deze sessie bespreekt de meeste recente ontwikkelingen op het vlak van sociale media en AI, analyseert de goede maar ook negatieve kanten, en bekijkt dan hoe we de kwalijke effecten kunnen opvangen, niet zozeer door meer gebruiksregels maar vooral door een verbetering van de technologie zelf.
Moderator: Prof. Ann Dooms, Vrije Universiteit Brussel
Over de sprekers
Veronique Hoste is gewoon hoogleraar Computerlinguïstiek en directeur van het LT3 Language and Translation Technology Team aan de Faculteit Letteren en Wijsbegeerte van de Universiteit Gent. Haar expertise ligt in de ontwikkeling van AI-gedreven methodologieën voor het modelleren van natuurlijke taal. Dit omvat onder andere recent onderzoek naar emotiedetectie, ironiedetectie of argumentatiemodellering in toepassingen zoals aanbevelingssystemen, automatische desinformatiedetectie, de detectie van online haatspraak of het modelleren van empathie in zogenaamde ‘embodied agents’. Veronique zet daarnaast ook sterk in op brede communicatie van onderzoeksresultaten. Een recent voorbeeld daarvan is het boek “Taaltechnologie ontrafeld”, het eerste Nederlandstalige boek over taaltechnologie, waarmee ze samen met haar collega’s van LT3 het complexe domein van de taaltechnologie toegankelijk maakt voor een breed publiek.
Luc Steels is emeritus hoogleraar aan de Vrije Universiteit Brussel. Hij staat bekend als een pionier van de AI in Europa vanaf begin zeventiger jaren. Zijn onderzoekswerk bestrijkt veel terreinen binnen de AI, gaande van expert systemen en taalverwerking tot cognitieve robots. Hij is vooral bekend voor zijn onderzoek naar hoe taal kan ontstaan, maar heeft ook recente bijdragen geleverd voor de ethische kwesties rond AI en de vraag of er zoiets kan bestaan als ‘artificiëel bewustzijn’. Naast zijn werk op de VUB heeft Luc Steels actief onderzoek gedaan aan het Sony Computer Science Laboratorium in Parijs (dat hij in 1996 heeft opgericht), aan het Instituut voor Evolutie Biologie in Barcelona (als ICREA onderzoeksprofessor), en allerlei andere onderzoeksinstituten, onder meer in Berlijn, Londen, Tokyo en Venetië. Luc Steels is ook actief op diverse artistieke domeinen, onder meer door de compositie en productie van opera’s die de toekomst van AI als onderwerp hebben, en door diverse samenwerkingen en realisaties in het domein van de visuele kunsten. Op dit moment is een artistiek-wetenschappelijke installatie van Luc Steels in samenwerking met Takashi Ikegami (Universiteit van Tokyo) te zien in de curator tentoonstelling op de Biënnale van Venetië.
Programma
1. Hoe taaltechnologie veiliger sociale media mogelijk maakt
Prof. Veronique Hoste, Universiteit Gent
Sociale media zijn al lang niet meer weg te denken uit ons dagelijks leven: ze bieden tal van voordelen zoals snelle communicatie, toegang tot een brede waaier aan informatie, de mogelijkheid tot zelfexpressie en zoveel meer. Tegelijk brengen ze gevaren met zich mee, zoals problemen van mentaal welzijn of de verspreiding van desinformatie. In deze lezing bespreek ik hoe taaltechnologie kan ingezet worden om sociale media veiliger te maken door automatisch schadelijke of ongepaste inhoud te herkennen en te filteren, zoals haatspraak, cyberpesten of desinformatie. Ook kan het helpen bij het opsporen van zorgwekkend gedrag (zoals signalen van depressie of radicalisering), zodat er sneller kan worden ingegrepen of hulp geboden. Daarnaast bespreek ik hoe taaltechnologie kan worden ingezet om de AI- en mediageletterdheid van jongeren te versterken, met als doel hun weerbaarheid op sociale media te vergroten. Door jongeren inzicht te geven in hoe algoritmes werken, hoe desinformatie herkenbaar is en hoe digitale communicatie beïnvloed kan worden, kan taaltechnologie hen ondersteunen in het kritischer en veiliger omgaan met online content.
2. Waar liggen de limieten van AI?
Prof. Em. Luc Steels, Vrije Universiteit Brussel
AI rolt als een tsunami over de wereld en elk van ons heeft ondertussen kennis gemaakt met één of ander AI systeem, al was het maar met ChatGPT. Na decennia van onderzoek blijkt AI nu in staat tot zeer indrukwekkend gedrag op het vlak van taalgebruik (vertaling, samenvatting, conversatie), het opzoeken van informatie, de aanpak van wetenschappelijke problemen, administratieve handelingen, en zoveel meer. Maar er is een schaduwkant. De huidige stand van AI is minder ver gevorderd dan de grote AI bedrijven doen uitschijnen. Om toch AI nu al diep te integreren in ons leven en onze samenleving houdt stevige risico’s in. Daarnaast stellen zich meer en meer mensen de vraag hoe ver AI kan gaan en wat de toekomstige rol is van de mens. Hoe zit het bijvoorbeeld met creativiteit, bewustzijn, waarheid, verankering in de wereld, en emotie. Zijn dit domeinen die voor altijd buiten de capaciteiten zullen liggen van AI machines?