Wetenschap aan Zee 2024 - Biologie en Klimaat
Lecture
KAAP, Zeedijk 10 Oostende
Organisation
De Academie organiseert samen met TAZ een driedaags mini-festival ‘Wetenschap aan Zee’ (8 - 10 augustus). Toponderzoekers vertellen over hun onderzoeksdoorbraken en waarom die maatschappelijk belangrijk zijn. De ticketverkoop start 19 juni. Meer info over WAZ 2024 vind je vanaf dan op hun website.
De eerste sessie op 8 augustus gaat over: 'Biologie en Klimaat'.
Wetenschappers hebben al lang voorspeld dat ons klimaat grondig aan het veranderen is en dat dit katastrofale gevolgen gaat hebben. Vandaag zien we dat ook echt gebeuren. Maar wat kunnen we er aan doen? Ook hier reikt wetenschap hulp aan: ideeën om ons gedrag en de inrichting van de maatschappij aan te passen, om de natuur te helpen zich beter te weren, om onze ecosystemen te herstellen, en om nieuwe technologie uit te vinden die spaarzamer omgaat met energie. Bovendien zijn er al heel wat maatregelen die de klimaatverandering niet gaan omdraaien maar wel gaan milderen.
Sprekers tijdens de eerste sessie op 8 augustus
Professor Dominique Van Der Straeten is een wereldautoriteit op het vlak van plantenbiologie. Ze is Gewoon Hoogleraar aan de Universiteit van Gent, directeur van het Laboratorium voor Functionele Plant Biologie, en lid van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Wetenschappen en Kunsten. Ze wil mee honger de wereld uit helpen en en de gevolgen van de klimaatverandering op plantengroei terugdringen. Prof. Van Der Straete werkte een tijd aan Harvard University en noemt Marc Van Montagu (UGent) en Howard Goodman (Harvard University) haar 'wetenschappelijke vaders'.
Valerie Trouet is bioingenieur, paleoklimaatwetenschapper en dendroloog. Zij is wetenschappelijk directeur van het nieuwe Belgische Klimaatcentrum in Ukkel en professor aan de University of Arizona in de VS. Ze behaalde haar doctoraat in Bio-ingenieurwetenschappen aan de KULeuven in 2004 en werkte als onderzoeker aan PennState University en aan het Swiss Federal Research Institute WSL voor ze in 2011 naar Arizona verhuisde. Als dendrochronologe onderzoekt zij de klimaatverandering van de voorbije tweeduizend jaar en hoe die menselijke systemen en ecosystemen heeft beïnvloed. Ze is auteur van meer dan 100 wetenschappelijke publicaties en van Tree Story (vertaald in het Nederlands als ‘Wat Bomen Ons Vertellen’), een populair wetenschappelijk boek over dendrochronologie dat in 7 talen vertaald is en in 2020 de Jan Wolkersprijs won. Valerie Trouet is een Kavli Fellow of the National Academy of Sciences en kreeg in 2023 een eredoctoraat van de Universiteit van Wageningen in Nederland.
Biologie en klimaat
Donderdag 8 augustus 2024, 11.00 u.
Ook planten kennen stress!
Hoe kunnen we planten helpen om meer weerbaar te zijn.
Dominique Van Der Straeten, UGent.
Maar liefst een op de vier mensen wereldwijd lijdt aan verborgen honger. Zij krijgen wel voldoende energie binnen, maar te weinig vitaminen en mineralen. In het begin ziet men die tekorten nauwelijks, maar ze maken uiteindelijk planten wel ernstig ziek. Deze situatie is de laatste jaren dramatischer geworden door de klimaatverandering. Hoe kunnen we dit probleem aanpakken? Deze voordracht bespreekt hoe wetenschap kan helpen om de systemen te doorgronden waarmee planten zich weren. Zo is er bijvoorbeeld het stress hormoon ethyleen dat ervoor zorgt dat bloemen verwelken, of dat onrijp fruit sneller rijpt als het samen in de fruitschaal ligt met bananen, omdat die veel van dat hormoon afgeven. Met betere kennis van dit stress hormoon en zijn werking kunnen we planten meer bestand maken tegen de stress van klimaatverandering en zo de uitdagingen van de toekomst te lijf gaan.
Over bomen en mensen: van klimaatwetenschap naar klimaattransitie
Wat we kunnen leren uit de jaarringen van bomen.
Valerie Trouet, Belgisch Kenniscentrum voor Klimaat.
Met dendrochronologie – de studie van jaarringen in bomen - kunnen we het klimaat van de voorbije tweeduizend jaar bestuderen en zo de huidige en toekomstige antropogene klimaatverandering in een lange-termijn context plaatsen. Bovendien ligt dendrochronologie op de nexus tussen klimatologie, ecologie en archeologie en laat zo toe om de relaties tussen klimaatgeschiedenis, bosgeschiedenis, en menselijke geschiedenis te onderzoeken. In mijn lezing zal ik praten over wat we kunnen leren uit de dendrochronologie en hoe we die kennis kunnen gebruiken als drijfveer voor onze klimaattransitie.