Adolphe Quetelet. De vele gezichten van de wetenschapper.

In deze lezing laat Nele Bracke (Ugent) ons kennismaken met een veelzijdige wetenschapper, namelijk de Gentenaar Adolphe Quetelet (Gent 1796-Brussel 1874).

Hij was wiskundige, astronoom en meteoroloog. Vandaag leeft hij vooral verder in de body mass index (BMI), die ook wel de Quetelet-index (QI) wordt genoemd. Dit is een index die de verhouding tussen lengte en gewicht bij een persoon weergeeft. De BMI wordt veel gebruikt om een indicatie te krijgen of er sprake is van overgewicht of ondergewicht.

Maar zijn bijzondere bijdrage aan de wetenschappen en het wetenschappelijke bedrijf is enigszins in de vergetelheid geraakt. Hij gaf immers vorm aan een heel eigen wetenschap, ‘de sociale fysica’, en boetseerde uit getallen een Gemiddelde Mens. Hij was een van de eersten die statistische methoden in de sociale wetenschappen toepaste.

Quetelet was alles behalve een ivoren-toren-wetenschapper:  

-Hij bouwde aan wetenschappelijke instellingen, conferenties en tijdschriften.

-Hij richtte het observatorium van Brussel op en was gedurende veertig jaar vast secretaris van de Académie royale des Sciences et Belles-Lettres. (*)

-Hij liet een voetafdruk na in de hedendaagse statistiek, demografie en sociologie.

-Hij lag mee aan de basis van de algemene volks-, landbouw- en industrietellingen die de Belgische overheid in de negentiende eeuw organiseerde.

(*) Als eerbetoon kreeg zijn standbeeld dan ook een prominente plaats aan het Paleis der Academiën (Hertogsstraat) (standbeeld door Charles Auguste Fraikin (1817-1893)) dat je dus kan bezichtigen indien je naar deze lezing zou komen.